Είναι γεγονός ότι σήμερα η παραδοσιακή μορφή της ανάγνωσης όπως την ξέραμε αλλάζει εκ βάθρων και η τεχνολογία παίζει έναν τεράστιο ρόλο σε όλες αυτές τις αλλαγές. Επέλεξα να μεταφράσω λοιπόν ένα άρθρο του Benny με τίτλο "Books are dead – it’s time to ditch 15th century technology" κι αυτό είναι το πρώτο μέρος του μόνο, προκειμένου να μεταφέρω τη συζήτηση που είναι ζωντανή εδώ και μερικά χρόνια για το μέλλον του βιβλίου, των συγγραφέων και της ίδιας της εκδοτικής βιομηχανίας εν γένει. Αξίζει πιστεύω να αφιερώσετε λίγα λεπτά.
Φυσικά και δεν συμφωνώ σε όλα όσα περιγράφονται ούτε καν σε μερικές από τις παραδοχές του άρθρου αυτού. Ελπίζω δε να προλάβω να τις αναπτύξω στο επόμενο ποστ που θα παρουσιάσω και το δεύτερο μέρος του άρθρου του Benny:
Η τυπογραφία επινοήθηκε το 1440. Αν εξαιρέσουμε το Ίντερνετ, αυτή η ανακάλυψη είναι ενδεχόμενα ένα από τα πιο απίθανα πράγματα που έχουν συμβεί κατά την τελευταία χιλιετία για την διάδοση των ιδεών, καθώς τα βιβλία και οι ιδέες που περιέχουν έχουν μεταμορφώσει τον κόσμο.
Κι όμως, είναι σαν να μην έχει τίποτε αλλάξει από τον 15ο αιώνα στην ίδια την τεχνολογία. Σίγουρα, το χαρτί και το μελάνι ήταν μέχρι σήμερα καλύτερης ποιότητας, και συνεπώς τα βιβλία που είναι προϊόντα αυτής της τεχνολογίας υπάρχουν διαθέσιμα ακόμα και στα περίπτερα.
Έτσι εκτός από το γεγονός ότι σήμερα μπορούμε να έχουμε το δικό μας “εκδοτικό οίκο” στο σπίτι μας, ο τρόπος που εξελίσσεται η τεχνολογία σε αυτόν τον τομέα έχει παραμείνει εν πολλοίς στάσιμη για πέντε αιώνες, και ο τρόπος που η εκδοτική διαδικασία λειτουργεί έχει ελάχιστα αλλάξει κατά την διάρκεια του τελευταίου αιώνα.
Σε αυτό το ποστ, που πρόκειται να καταρίψει κάποιες παραδοσιακές έννοιες, πρόκειται να εξηγήσω γιατί αυτό σε τελική ανάλυση πρόκειται να αλλάξει πιθανότατα μέσα στην επόμενη δεκαετία, και γιατί κάποιοι από μας έχουν επιβιβαστεί ήδη σε αυτήν την αλλαγή. Είστε ελεύθεροι να κλάψετε για την επέλαση της προόδου στα σχόλια που θα ακολουθήσουν, όμως η αλλαγή θα έρθει είτε το θέλετε είτε όχι!
Η μοίρα των βιβλίων ως φυσικά αντικείμενα: αντικείμενα αντίκες για συλλέκτες
Η ένστασή μου δεν είναι εδώ στην ίδια την έννοια του βιβλίου -- φυσικά η διάδοση απίθανων πραγμάτων όπως ιδέες, ιστορίες, επιστήμη, φιλοσοφία, συνταγές μαγειρικής, οδηγίες, βιογραφίες και όλα τα υπέροχα πράγματα που ένας ή περισσότεροι συγγραφείς μπορούν να μεταδώσουν σε εκατομμύρια άλλους ανθρώπους -- όλα αυτά είναι κάτι το φανταστικό. Αυτή η ελευθερία της κίνησης και της ανταλλαγής πληροφορίας είναι κεντρική στην σύγχρονη κοινωνία.Όμως τα βιβλία σε φυσική μορφή δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για να το κάνουμε.
Πάντα είχα ένα θέμα με τα βιβλία σε φυσική μορφή. Ξέρω ότι πολλοί που διαβάζουν αυτό το ποστ δεν έχουν την ίδια άποψη -- αλλά ότι έτσι και αλλιώς τα βιβλία χάνουν την ρομαντική τους παρουσία στις νεότερες γενιές για καθαρά πρακτικούς λόγους. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι σε μερικές δεκαετίες τα βιβλία θα είναι απλώς αντίκες. Σίγουρα εκδότες ή εραστές του βιβλίου θα συνεχίσουν να τα διατηρούν στη ζωή με τον ίδιο τρόπο που σχεδόν που το βινύλιο εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα.Προβλήματα με τα βιβλία σε φυσική μορφή
Το πρόβλημα με τα βιβλία ήταν τόσο μεγάλο για μένα που δυστυχώς πάντα διάβαζα πολύ λιγότερο απ'όσο θα έπρεπε να κάνω. Προσπάθησα να βρω εναλλακτικούς τρόπους να διαβάζω, αλλά αυτοί πάντα αποδεικνύονταν υποδεέστεροι από την χρήση ενός κανονικού βαρετού βιβλίου.
Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες αυτό άλλαξε πλήρως όταν άρχισα να το κάνω πιο αποτελεσματικά με την χρήση της τελευταίας τεχνολογίας.
Ιδού μερικά προβλήματα με τα βιβλία στη φυσική τους μορφή:
- Είναι απλώς δύσχρηστα σε πολλές περιστάσεις. Ο κόσμος το αποδέχεται αυτό ως μέρος της εμπειρίας, αλλά γιατί θα πρέπει να χρησιμοποιώ συνεχώς και τα δυό μου χέρια για να κρατάω ένα βιβλίο ανοιχτό; Μερικά βιβλία είναι πολύ βαριά για να τα κρατήσεις στο ένα χέρι με άνεση για περισσότερο χρόνο από μερικά λεπτά ή να πρέπει να κρατάς τα δακτυλά σου σε μια παράξενη θέση για να συνεχίσεις να έχεις τη σελίδα ανοιχτή.
- Όταν διαβάζεις με αφοσίωση σου παίρνει μόνο μια ή δύο μέρες για να τελειώσεις τα περισσότερα βιβλία. Το θέμα είναι τι τα κάνεις μετά; Θα μπούνε στο ράφι να μαζεύουν σκόνη μέχρι να τα ξαναδιαβάσεις ενδεχομένως κάποια στιγμή αργότερα. Πολύ λίγοι άνθρωποι σκέφτονται να τα ανακυκλώσουν ή να τα μοιραστούν με άλλους που θα τα εκτιμήσουν.
- Πρόκειται για σπατάλη χαρτιού. Δεν είμαι παθιασμένος περιβαλλοντικά, απλώς δεν μου αρέσει η ιδέα να σπαταλιέται τόσο πολύ χαρτί. Οι βιβλιοθήκες ενθαρρύνουν την επανάχρηση των βιβλίων, αλλά η εκδοτική βιομηχανία ενθαρρύνει τη σπατάλη χαρτιού. Δεν αγοράζεις την πληροφορία που βρίσκεται μέσα στο βιβλίο, αλλά ένα νεκρό δέντρο με την πληροφορία τυπωμένη επάνω του.
- Όσο περισσότερα πράγματα έχεις τόσο περισσότερο σε κατέχουν τα πράγματα. Ασπάσου τον μινιμαλισμό και ξεφορτώσου τα άχρηστα πράγματα που δεν σου χρειζόνται!
- Το να ταξιδεύεις με αυτά είναι αδύνατο. Μπορείς να κουβαλάς το πολύ ένα βιβλίο που θα το τελειώσεις πολύ γρήγορα ή να πάρεις μια ολόκληρη συλλογή και να έχεις ζητήματα χώρου και βάρους. Τα ενδιαφέροντα βιβλία συνήθως ΔΕΝ χωρούν στην τσέπη σου, καθώς τα βιβλία δεν έχουν γίνει για τους ταξιδιώτες.
Όπως για τον αναγνώστη, το ίδιο απογοητευτικό είναι και για τον συγγραφέα. Το να δημοσιεύσεις ένα βιβλίο εξαρτάται πολύ λίγο από το πόσο καλό είναι το περιεχόμενο και πολύ περισσότερο από το ποιόν γνωρίζεις και πόσο καλή προώθηση κάνεις. Ο Seth Godin είναι ένας από τους πολλούς που έχουν δοκιμάσει να εκδώσουν βιβλία και βρήκε την όλη διαδικασία πολύ χρονοβόρα. Τόσο αυτός όσο και άλλοι έχουν επικεντρώσει την προσοχή τους σε πιο νέες μεθόδους διανομής στο μέλλον .
Κι αυτό που πληρώνεις στο μεγαλύτερο μέρος δεν πηγαίνει στους συγγραφείς! Δεν ενισχύεις τον συγγραφέα αγοράζοντας βιβλία στη φυσική τους μορφή. Αυτό που πληρώνεις στην πραγματικότητα πηγαίνει για μεταφορικά (ας σκεφτούμε για άλλη μια φορά το περιβάλλον(!)), δικαιώματα του εκδότη, αμοιβή του τυπογράφου, ποσοστά κέρδους του μεταπωλητή και όλων εκείνων των μικρών πραγμάτων που είναι απαραίτητα για να φτάσει το βιβλίο σε σένα. Στο τέλος ο συγγραφέας παίρνει μόν ένα με 10-15% περίπου αυτού που πλήρωσες. Υποστηρίζεις μια βιομηχανία, όχι τους μεμονωμένους δημιουργούς.
Ο Tim Ferriss γράφει ότι το κύριο πλεονέκτημα της έκδοσης ενός βιβλίου είναι η φήμη για τον συγγραφέα (βλέποντας π.χ. στο βιογραφικό του να λέει “New York Τimes best seller” ή κάτι παρόμοιο), αλλά αυτός δεν είναι καλός τρόπος για να βγάλεις χρήματα άμεσα, ακόμα κι όταν πουλάς μεγάλους αριθμούς αντιγράφων.
Αλλά υπάρχει ελπίδα! Κι ενώ θα μιλήσω για την πραγματική εμπειρία ανάγνωσης παρακάτω, εν τούτοις μου αρέσει ο τρόπος που ο Everett Bogue έδωσε ένα ωραίο κατάλογο από λόγους για τους οποίους ένας κόσμος χωρίς βιβλία είναι δυνατός στο μέλλον σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Κι αυτός είναι ο λόγος γιατί πήγα κατευθείαν στην ψηφιακή διανομή του βιβλίου μου και έχω ελάχιστο ενδιαφέρον (τουλάχιστον προς το παρόν) στο να υπερβώ όλα τα εμπόδια και πιθανότατα να σπαταλήσω το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου για να προωθήσω και να δημοσιεύσω ένα βιβλίο σε φυσική μορφή για το απίθανο ενδεχόμενο ότι θα εμφανιστεί σε κάποιον κατάλογο best seller.
